SGK giriş tarihine göre değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3.600, 4500 ve 5.400 günlük prim baz alınarak oluşturulan sistemlerle, belirli koşulları yerine getiren vatandaşlar erken yaşta emeklilik imkânı kazanabilecek. Yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları tekrar tanımlanıyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden erken emeklilik imkânı sağlanıyor. Yaş ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu sistemler, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda sigortalı olanlar için farklı prim günleriyle kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını yerine getirdiğinde erken emeklilik hakkı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise 55 olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için erken emeklilik koşulları daha ağır. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 günlük model
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en ağır erken emeklilik koşulları geçerli. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu annelerin prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emeklilik fırsatı elde ediyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.